‘What a difference a year makes’ - Speech Chris Buijink, voorzitter Nederlandse Vereniging van Banken, Nieuwjaarsreceptie 2019

(Gesproken woord geldt)

What a difference a year makes, om een hit van Dinah Washington van 60 jaar geleden te parafraseren.

Een jaar geleden sprak Wopke Hoekstra in Circle op onze nieuwjaarsleden- bijeenkomst. Op de nieuwjaarsborrel daarna hier in Symphonys was de stemming upbeat. Yes we can, yes we would. 2018 zou het jaar van de geleidelijke normalisering tussen de banken en Den Haag worden.

Iedereen was gemotiveerd om de betekenis te laten zien die banken hebben in economie en maatschappij. Hoe we onze bedrijven en dienstverlening ver- nieuwen; welke bijdrage we ook wíllen leveren aan het aangaan van de grote uitdagingen waar we voor staan, zoals het klimaat en de energietransitie. Dat is anders gelopen: 2018 was geen goed jaar voor de reputatie van onze sector. Het vertrouwen van de samenleving in banken is broos en onze relatie met politiek Den Haag kwam weer onder spanning.

Oppositie en kabinet werken aan verdere aanscherpingen van regelgeving voor beloningen in de financiële sector; bovenop de Nederlandse kop op Europese regelgeving, die we al hebben.

Kijk ook naar de parlementaire agenda van het afgelopen jaar: maar liefst 5 hoorzittingen in de Tweede Kamer over bancaire onderwerpen.

Derivaten, beloningen, buffers, het voorkomen van witwassen en de stand van zaken 10 jaar na de crisis. Is er wel iets geleerd?, hoorde je vaak in de Kamer.

Een en andermaal bleek dat als er iets fout gaat bij 1 of meer banken, dat onverbiddelijk, naast de reputatie van de betrokken banken, ook die van de hele sector raakt, van ons allemaal.

Dat geeft iedereen een bijzondere verantwoordelijkheid, naar de eigen instelling, naar de eigen collega’s in de eerste plaats; maar ook naar elkaar. Samen maken we de bankensector.

Wat er het afgelopen jaar gebeurd is en de reacties daarop, onderstreept ook het belang om in 2019 verder in te zetten op open gesprekken tussen banken, samenleving en politiek. We kunnen daarbij voortbouwen op onze Maatschappelijke Fora en de nieuwe succesvolle opzet van de Financiële Poort.

Het is prima elkaar kritisch aan te spreken, maar laten we ook mét elkaar spreken over het belang van een sterke samenleving en economie met een financiële sector, die voluit zijn rol pakt om bedrijven en burgers vooruit te helpen. Die bijdraagt aan de concurrentiekracht van Nederland, ook in Europa. En last but not least, aan het succesvol aangaan van de uitdagingen van klimaatverandering en energietransitie.

Wat dat laatste betreft, ik ben er trots op dat we ons als financiële sector volop ingezet hebben voor het ontwerp van het klimaatakkoord.

Om ervoor te zorgen dat de plannen ook door de markt te financieren zijn, hebben we het afgelopen jaar meegewerkt aan het Klimaatakkoord. We zul- len deze expertise ook in de volgende fases blijven leveren.

Een belangrijk uitgangspunt van de voorstellen is dat de transitie voor iedereen haalbaar en betaalbaar is.

Het is daarom goed dat het kabinet de overdraagbaarheid van leningen voor verduurzaming wettelijk wil regelen. Op die manier kunnen banken gebouw gebonden financiering voor de verduurzaming van woningen mogelijk maken. Én we hebben ook een eigen commitment op tafel gelegd. Wat we als sector zélf op ons willen nemen bij het verduurzamen van onze financieringen en het transparant maken van onze impact in termen van CO2 reductie.

Tekst loopt door onder de foto

Waar ik ook trots op ben is dat door de campagne aflossingsblij van de NVB en de gezamenlijke banken afgelopen najaar veel mensen nog eens goed hebben nagedacht hebben over hun financiële toekomst. We hebben de cijfers over het bereik net binnen. De speciale website is 230.000 keer bezocht. De tv-spot, dames en heren, heeft ruim 9 miljoen mensen bereikt!

Een onderwerp dat zich bij uitstek leent om te laten zien dat wij onze maatschappelijke rol serieus nemen, is het tegengaan van witwassen, ondermijning en terrorismefinanciering.

Banken hebben niet alleen wettelijk een poortwachtersfunctie maar willen ook oprecht niet dat hun systemen door criminelen of terroristen worden misbruikt.

Het spreekt vanzelf dat iedere bank gehouden is zijn poortwachtersfunctie zo goed mogelijk in te vullen en de processen daarvoor op orde te hebben. Maar mede door nieuwe technologie ligt hier een uitgelezen kans om in de komende jaren samen met het OM en de opsporingsdiensten flinke verbeterslagen te maken.

In 2017 hebben banken bijna 23.000 ongebruikelijke transacties gemeld bij het FIU. Ruim 4000 daarvan werden door de FIU ook als verdacht aangemerkt. Een veel kleiner aantal leidt uiteindelijk ook tot een opsporingsonderzoek.

Dat kan beter als we de handen ineenslaan.

Door het bijvoorbeeld mogelijk te maken dat banken informatie onderling mogen delen. Zodat een bank weet dat een bepaalde klant al is geweigerd bij een andere bank.

Door banken toegang te geven tot het UBO-register, de Basis Registratie Personen en het BSN-nummer.

En door te onderzoeken of we het KYC proces en het monitoren van transacties niet gezamenlijk kunnen doen zodat we samen met FIU en opsporingsdiensten naar het hele plaatje kunnen kijken.

Net zoals dat FIU, politie en het OM jaarlijks bepalen op welke vormen van criminaliteit de focus ligt, is het zaak dat banken deze thema’s ook leidend laten zijn in hun risicoweging. Hierdoor wordt gefocust op de echte dreigingen en worden transacties gemeld die daadwerkelijk ook door de politie en het OM zullen worden gebruikt in opsporingsonderzoeken.

Morgenochtend is een aantal collega’s in Nieuwspoort om Kamerleden en hun medewerkers bij te praten over hoe we de strijd tegen witwassen en terrorismefinanciering samen nog beter kunnen voeren.

Een publiek-private, nationale aanpak is nodig om te bereiken wat we allemaal willen, namelijk zoveel mogelijk boeven vangen.

Want als we onvoldoende samen optrekken en langs elkaar heen werken met uiteenlopende prioriteiten dan lachen die boeven zich – in de woorden van Frank Elderson - pas echt rot, En ja Frank, dat vraagt ook effectieve Europese en internationale samenwerking.
Daarvoor is echt meer Europese daadkracht nodig. Relatief lopen het Verenigd Koninkrijk en Nederland, de overheden én de banken, hier in voorop. Voor de boeven is Europa immers grenzeloos.

Ik hoop dan ook dat we dit jaar minstens even vaak in de Kamer zijn als afgelopen jaar, maar dan, zoals morgen, als vertegenwoordigers van een sector die graag kan en wíl bijdragen aan het oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen waar we voor staan.

Wat we samen in eigenlijk heel korte tijd hebben kunnen realiseren met bij- voorbeeld ons commitment voor het klimaat en de aanpak van schulden, laat de kracht van onze vereniging zien. Samen kunnen we veel. Samen
willen we nog zoveel meer.

Met al die collega’s uit de banken die zich in werkgroepen, commissies, beraad en bestuur inzetten, samen met het team van ons bureau.

With our colleagues from the foreign banks in the Netherlands and the Foreign Bankers Association, that we proudly service in the Netherlands.

And by the way welcome to our newest member NatWest Markets, formerly known as RBS and back on the Zuidas and in the NVB. Great! En natuurlijk met onze partners in Europa, de EBF, in ondernemend Nederland en onze stakeholders.

Dit alles inspireert en geeft vertrouwen Yes we can. Dank!

En dan de internationale ontwikkelingen die van 2019 een spannend jaar maken.

Met zoals hij zelf zegt “a great brain, really huge” in het Witte Huis,

met de ontknoping van Brexit in het zicht van de “great white cliffs of Dover”,

met de open vraag hoe de zwaluwen straks vliegen, laag of hoog, wat de economische groei betreft,

met belangrijke verkiezingen in ons land en Europa.

Be it summer that will stay, or winter that’s coming, wíj willen onze bijdrage blijven leveren in innovatie van dienstverlening die er toe doet, naar klanten particulier en zakelijk, en in onze bedrijven zelf, aan het ondernemingsklimaat van Nederland en aan een duurzaam Europa, dat sterk staat in de wereld.

Daar hef ik graag met jullie het glas op en natuurlijk ook op een mooi jaar voor jullie dierbaren en jullie zelf.