Openheid en transparantie in uitvoering anti-witwaswet

06 april 2023
Reactie Nederlandse Vereniging van Banken op uitspraken Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme:

Banken beoordelen alle klanten en transacties op basis van de eisen die de Wet ter voorkoming van witwassen en terrorismefinanciering (Wwft) stelt en richtlijnen op Europees niveau. Het betreft twee taken: klantonderzoek en het monitoren van transacties. Etnische, religieuze of andersoortige achtergrond van klanten is geen reden voor (verscherpt) klantonderzoek. Discriminatie is een no-go; mochten daar aanwijzingen voor zijn dan maken wij daar direct werk van.

Banken hebben de plicht om de herkomst van geldstromen inzichtelijk te hebben. Voorbeelden hiervan zijn grote volumes contant geld en geldstromen van/naar landen die door de Europese Commissie zijn aangemerkt als hoog risicolanden. Die transacties en de bron zijn soms niet direct duidelijk of vanuit Nederland lastig in kaart te brengen. In dat geval kan het nodig zijn om ook de klant te vragen om nadere informatie, omdat een (buitenlandse) bank met een andere bank geen informatie mag uitwisselen en het wel nodig is om vast te stellen dat een geldstroom bonafide is. Ook moeten banken nader onderzoek doen als een naam van een klant grote gelijkenis vertoont met een naam op de internationale sanctielijsten (van VN, EU en VS) op straffe van overtreding van de sanctiewetgeving. Tijdens een klantonderzoek heeft de klant uiteraard ook zelf de mogelijkheid informatie te verstrekken die voor het onderzoek relevant is.

Als een transactie of transactiepatroon na nader onderzoek niet ongebruikelijk blijkt, doet de bank daar verder niets mee. Het afwijzen van aanvragen, of beëindigen van klantrelaties, gebeurt uitsluitend als het klantonderzoek van die individuele klant hier voldoende aanleiding voor geeft. 

We snappen dat dit gevolgen heeft voor betreffende klanten (individuen en organisaties) en streven daarom voortdurend naar verbeteringen in en verduidelijking van de uitvoering. Denk aan goede voorlichting over het hoe en waarom banken bepaalde vragen stellen; maar ook het trainen van personeel in bijvoorbeeld tot welk detailniveau informatie wordt uitgevraagd.

Wij blijven graag met de betrokken organisaties in gesprek om de dilemma’s bij deze lastige en gevoelige taak te bespreken en toe te lichten, ook met de wetgever. 

Uiteraard hebben we alle begrip voor de gevoelens en eventuele vragen die hierover bij klanten leven.

Wij streven naar openheid en transparantie over de uitvoering van de Wwft, het gebruik van goed uit te leggen modellen, waarborgen bij het zorgvuldig verwerken van data, trainen van mensen, goede communicatie en voorlichting.