Integrale aanpak online fraude: “Alleen samen kunnen we sneller en daadkrachtiger optreden tegen online fraude”

Veiligheid en fraude
06 maart 2023
Op 24 februari 2023 informeerden vier ministers de Tweede Kamer over de Integrale aanpak online fraude. Een stevige publiek-private samenwerking, met ook banken als partner. Voor 2023 staan er een aantal concrete acties op de agenda. Een belangrijk eerste resultaat van deze gezamenlijke aanpak is er al, aldus Lynn van Meijgaard van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB): “We weten elkaar nu goed te vinden. De drempel om met elkaar in gesprek te gaan, is al veel lager.”

De winst van een brede aanpak van online fraude? Die winst is er eigenlijk voor iedereen. Want iedereen kan slachtoffer worden van online fraude, aldus Lynn van Meijgaard van de NVB. Van Meijgaard leverde vanuit de bankensector een belangrijke bijdrage aan deze samenwerking. In 2021 werd maar liefst 10% van alle Nederlanders slachtoffer (bron: CBS). Dat aantal groeit. Wat ook groeit, is het aantal jongeren dat betrokken is bij online fraude. Een enorm maatschappelijk probleem, dat inmiddels als veelvoorkomende criminaliteit bestempeld wordt.”

Sneller en flexibeler optreden

Van Meijgaard: “Eind 2020 besloot de overheid op aandringen van de banken tot de integrale aanpak online fraude. Een publiek-private samenwerking met partners als de politie, het Openbaar Ministerie, VNO-NCW/MKB Nederland, Vodiom, Consumentenbond, NVB, COIN (telecomsector), Thuiswinkel.org, Meta (facebook, WhatsApp) VNG en de ministeries van EZK, Financiën en JenV. Samen met deze partners willen we met deze meerjarige integrale aanpak onze krachten bundelen om het aantal slachtoffers te verminderen. Dat betekent onder meer samen interventies ontwikkelen, kennis delen, elkaars kennis verhogen, weten en doen wat werkt, zodat we als maatschappij sneller flexibeler en effectiever kunnen optreden tegen online fraude.”

Delen en doen

De integrale aanpak draait niet alleen om beter en meer kennisdelen, benadrukt Van Meijgaard: “We kijken ook naar wat we samen kunnen doen. Banken komen vrij laat in beeld als er online fraude wordt gepleegd. Namelijk op moment dat een slachtoffer geld overmaakt naar een fraudeur. Vóór dat moment heeft de oplichter al heel wat stappen gezet om de fraude mogelijk te maken en het vertrouwen van het slachtoffer te winnen. De kracht van de integrale aanpak zit ‘m erin dat we samenwerken met publieke en private partijen om bij al deze verschillende stappen concrete barrières voor criminelen op te werpen. Denk bijvoorbeeld aan de software waarmee je de besturing van andermans computer kunt overnemen. Volstrekt legaal en veelgebruikt door bedrijven. Maar ook soms door criminelen. Zo’n softwareproducent heeft ook de verantwoordelijkheid om barrières tegen misbruik op te werpen.”

Elkaar helpen

Van Meijgaard: “Banken zijn een belangrijke partij in de keten van de bestrijding en preventie van online fraude. Mensen worden onder valse voorwendselen overtuigd om snel geld over te maken naar criminelen. Of mensen laten zich verleiden om snel geld te verdienen en lenen hun bankrekening uit voor het witwassen van crimineel geld (geldezel). Politie, maar ook private partijen zoals de e-commerce, internet service providers, telecom, social-mediaplatforms en banken dragen elk de verantwoordelijkheid om maatregelen te nemen als hun product of dienst wordt misbruikt door online fraudeurs. Naast de individuele maatregelen is samenwerking essentieel. Juist door onderling kennis uit te wisselen kom je tot gezamenlijke en effectieve interventies. Want alleen samen kunnen we oplichting terugdringen.”