Bank en mensenrechten: “helpen een gezonde sector gezond te houden”
Patrick van Duijnhoven is Directeur Transport en Logistiek bij ABN AMRO. Wat zag hij precies toen hij de sector transport en logistiek beter leerde kennen? Van Duijnhoven: “De sector staat onder druk. De marges zijn klein en de druk om de goedkoopste te zijn ligt heel hoog. In deze sector hebben bedrijven vaak een rendement van 1,5 tot 2 %. Dat is een minimale marge. Wordt er vervolgens druk uitgeoefend om nog lagere prijzen te bieden, dan zit een transportbedrijf snel aan een grens.”
Vraagtekens
Die druk maakt dat er soms keuzes worden gemaakt waarbij je je vraagtekens kunt zetten, aldus Van Duijnhoven: “Uiteindelijk wil elk bedrijf overeind blijven - ook om mensen van werk te kunnen blijven voorzien. Bedrijven gaan op zoek naar oplossingen om de kleinste prijs te bieden. Deze concurrentie kunnen ze voeren door bijvoorbeeld hun processen te verbeteren. Maar sommige bedrijven kiezen bijvoorbeeld voor een constructie waarbij ze Oost-Europese bestuurders inhuren. Dat hoeft niet per se ten koste te gaan van mensenrechten. Maar het gaat wel gepaard met bepaalde regels en risico’s en voor je het weet is er sprake van een “schijnconstructie” waar mensenrechten worden geschonden. Daar is lang niet iedereen zich bewust van. Ik ben opgevoed met een sterk gevoel van rechtvaardigheid. Ik besloot daarom om me in deze aspecten binnen mijn functie te verdiepen. Met andere woorden: om te kijken hoe wij als bank deze sector verder kunnen helpen op het gebied van mensenrechten.”
Bewust worden
Mensen bewúst maken van (risico’s op) mensenrechtenschendingen is de kern van de aanpak, aldus Van Duijnhoven: “Dat geld voor zowel collega’s als klanten. Als onze eerste taak als bank zie ik: een open gesprek aangaan met je klant. Maar dan moet je wel weten waar je het over hebt. Welke vragen moet je stellen? In gesprek met ngo’s en vakbonden stelde ik een lijst samen met de juiste, scherpe vragen voor de klant. Bijvoorbeeld: hoe zien de arbeidsconstructies van de buitenlandse chauffeurs eruit? Waar heb je deze laten toetsen? Wie heeft gevalideerd of deze constructies juist zijn en waaruit blijkt dat? Met behulp van deze vragen leerden mijn collega’s en ik om het thema mensenrechten in ieder gesprek aan bod te laten komen.”
Verrast
De reacties van klanten zijn in het algemeen positief, aldus Van Duijnhoven: “Vaak zijn klanten verrast. Enerzijds dat wij als bank het gesprek aangaan over dit onderwerp. Anderzijds omdat ze het soms toch niet zo ‘goed’ doen als ze zelf denken. Vervolgens helpen wij klanten richting eerlijke oplossingen. Dat doen we door kennis te delen over regelgeving en door het delen van (geanonimiseerde) best practices binnen de sector. Het ultieme doel is klanten hélpen en bijdragen aan een gezonde sector die ook gezond blijft. Wat helpt, is een verdere vorm van samenwerking in de keten. Immers, als iedereen binnen de keten bereid is een faire prijs te betalen voor het geleverde product of dienst, kunnen schijnconstructies worden voorkomen en daar is iedereen bij gebaat.”